Enkazdan çıkan bir kişi yada kuruma ait olan, kırık bir dizüstü bilgisayar veya kırık bir cep telefonu. Onların kırık olmaları içerisindeki veriye ulaşılamayacağı anlamına gelmiyor. İçlerindeki küçücük harddisklerin içerisinde kötü amaçlı kişilerin kötü niyetleriyle birlikte kullanabilecekleri onlarca özel veri bulunuyor. Son dönemde en çok konuşulan Afetlerde atık yöntemi nasıl olmalı sorusunu, Kocaeli'nde faaliyet gösteren bir Elektronik Atık Geri Dönüşüm firması sahibi ve yönetim kurulu başkanı Murat Ilgar yanıtladı.

Yaşanan deprem felaketi nedeniyle hayatını kaybedenlere başi sağlığı, yaralılara acil şifalar dileyen Ilgar, “Gerçekten çok büyük bir afet oldu. Dünyada eşi benzeri görülmemiş bir afet oldu. Çünkü oldukça geniş bir alan ve milyonlarca insan bu afeti yaşadı.İnşallah en kısa sürede bu yaraları Sararız. Depremin hemen ardından bir çok kişi ve kurum gibi, bende o bölgeye giderek enkaz kaldırma çalışmalarına yardımcı oldum.Hepimiz cana odaklandık ve tek odağımız da can kurtarmak oldu.Devletin bütün unsurlarıyla, askeriyle, polisiyle,kurtarma ekipleriyle herkes oradaydı. Şimdi yaralar sarılıyor. Enkaz kaldırma çalışmalarına başlandı. İlk etapta bu konuda pek Bir şey yapılmadı. Ama şu anda bazı konuların altını özellikle çizmek istiyoruz. Bunlardan en önemlisi ise Afet Atık Yönetimi, Çünkü şöyle ki mesela var. Orada insanlarımızı canının ve malının yanı sıra hatıralarını kaybetti. Insanlar orada ailelerini kaybetti. Şu anda o insanlar için orada neleri kurtarabilirizi düşünmemiz lazım”

Devletin ve insanların mağduriyet yaşamaması amacıyla yapılması gerekenlerden bahseden Ilgar, “ Enkazların altından kırık bilgisayar, tablet , dizüstü bilgisyara veya USB ile cep telefonları çıkabilir. Bunlar bir kişi yada devlet kurumlarına da ait olabilir. Kişi ve kurumların deprem sonrası mağduriyet yaşamaması için oradaki veri imha bilgi güvenliği konusuna dikkat edilmesi lazım.Orada devletin kurumları vardı. Bankalar vardı. İnsanların cep telefonları vardı. Bilgisayarları vardı. veya yazılı evrakları vardı. Deprem sonrasında kendim de orada bazı olaylara şahit oldum. Birçok bilgi içeren evrakların depremden dolayı ortalığa saçılmış olduğunu gördüm. Veya enkaz sırasında çıkan bilgisayarlara şahit olduk.Cep telefonlarına da şahit olduk. Tabii orada kolluk kuvvetleri var. Onlar kolluk kuvvetlerine teslim edildi. Şimdi bununla alakalı Türk Ceza Kanunu 5237, 134,135 ve 136 sayılı maddelerindeki suçların işlenmemesi adına yani bu bilgilerin açığa çıkarılması, başkası aleyhinde kullanılmaması. Bunun önlenmesi adına bazı önlemler alınması lazım”

UYGUN ŞARTLARDA İMHA EDİLMELİ
Alınabilecek önlemlerle ilgili bilgi veren Ilgar, “ Enkaz kaldırma sırasında, enkaz altından veri içeren yazılı bir evrak veya bir bilgisayar yada bir cep telefonu çıkabilir. Ya da bir CD veya USB 'de olabilir. Bunların ayrı toplanması ve kayıt altına alınması lazım. Bu ayrımın yapılacağı zaman ki şu andır. Çevre Bakanlığımız sahada. Bununla alakalı çalışmalar yaptığını biz de biliyoruz. Biz de görüşlerimizi verdik. Bu konuya da hassasiyet gösterdiklerinin farkındayız. Enkazdan çıkan bu elektronik eşyalar, daha sonra daha sahipleri bulunabiliyorsa sahiplerine teslim edilmesi lazım. Eğer sahipleri bulunamıyorsa, bunların kişisel verileri koruma kanununa uygun bir şekilde imha şartlarında imha edilip bir daha kullanılamaz hale getirilmesi lazım. Çünkü konu önemli. Çünkü insanların orada mahremiyetleri var. Insanların anıları var. Ticari bilgileri var. Bu bilgiler devletinde olabilir. Bu. herhangi bir ticari kuruluşunda olabilir. Japonya'da bu konuda örnek bir çalışma da yapılmış. Ever en başta bunlara dikkat edilemeyebilir. Bir kaos anıydı. ama bundan sonraki süreçte bunların dikkat edilmesi faydalı olacaktır”

Enkazdan çıkacak bu tarz malzemelerin, gelişi güzel imha edilemeyeceğini ifade eden Ilgar” Bunların bazı örnekleri var. Zaten kanunlar da açıkça söylüyor. Bunların belli büyüklüklerde bu işe ehil olan firma tarafından imhasını sağlanması lazım. Yani siz bir cep telefonunu ikiye bölerseniz. Ancak içeriğindeki bilgiye yinede erişebilinir. Bunların belli standartları var. Normal bir vatandaş eline alıp bir bilgisayar yada usb veya başka bir aleti kırdığında içerisindeki bilgiye ulaşamaz. Ama kötü ve art niyetli kişiler ulaşabilir. İçerisindeki diskler sağlamdır. Gerçekten ne olduğunu bilemeyiz. Bunun çok farklı örnekleri de var. Dediğim gibi sahibi olmayan ve içeriği bilinmeyen aletler veya parçalar, gözetim altında bu işi yapan firma tarafından imha edilerek, bir daha kullanılamayacak hale getirilmesi lazım” dedi.